Trump 20 Ocak’ta yemin edecek.
ABD’de yeni Kongre iş başına gelecek.
Türk-Amerikan ilgilerinde yeni bir sayfa başlayacak. Bu sayfa açılırken masada aşikâr başlı bahisler var.
Büyük fotoğrafta en net olan somut gerçek Türkiye’nin içinde bulunduğu ekonomik açmaz…
Suriye’deki gelişmeler ister istemez Türkiye’nin İsrail ile birlikte yeni bir istikrar içindeki yüklerini gündeme getirmekte.
ABD ve İsrail hegemonyası tartı kazandı bu fotoğrafta.
“Önce Amerika” diyen Trump’ın “Önce Amerika sonra da İsrail” demesi bekleniyor.
***
Yeni periyoda girilirken Türkiye ve ABD merkezli çeşitli niyet kuruluşları da akademik ve diplomatik görüşmelerde bulunarak perspektif genişletmeye çalışıyor.
ABD Kongresi’nin Türkiye algısında Norveç ve Isveç’in NATO iştiraki sonrası olumlu ivme yaşandı.
F-16 satışı onaylandı.
Ama net takvim tarih yok. Yenileme kitlerinin üretiminde netlik yok…
Aslında ilgilerde geriye iki pürüz kaldı.
Biri Türkiye’nin Suriye’nin Kuzeyinde yaptığı operasyonlar, ikincisi ise Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın İsrail aksisi söylemi.
Geçtiğimiz hafta yeni yılın birinci günü New Orleans’ta gerçekleşen taarruzda, aksiyonu yapan kişinin IŞİD sempatizani çıkmasının akabinde ABD Suriye’de ne işi olduğu sorusuna yeni ve taze bir karşılık buldu.
Türkiye’nin Suriye’nin Kuzeyindeki tavrı ve İsrail aykırısı söylemi, yeni seçilen lider Trump’ın Kongre karşısında elini zorlaştıracak hususlar.
***
Turkiye bunları aşacak telaffuz geliştirilebilir; -ki Öcalan ile görüşmelerin Suriye’nin Kuzeyi konusunda bir açılıma da yol açması umut veriyor – konomik yatırımlarla Türkiye’ye dayanak olunması ve Türk Amerikan ilgilerinin parlak bir periyoda girmesi muhtemel.
HAMAS elindeki 34 kişinin özgür bırakılması karșılığında ateșkes talep etti.
Başkan Biden geçtiğimiz günlerde bugüne kadar değinmediği halde Türkiye’nin yakın gelecekte bir ateşkesteki rolüne değinmişti.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken da Ankara’daki basın toplantısında bu mevzuyu gündeme getirmişti.
Geçitiğimiz hafta Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan’ın Lider Biden’a İran’ın nükleer tesisleri ortasında maksat alınabilecek noktaları kıymetlendiren bir rapor sunduğu açıklandı.
Pazar günü de Wall Street Journal lider seçilen Donald Trump’ın grubunun İran’a hava hücumları dahil operasyonlar üzerinde calıştığını yazdı. Bu daha evvel de lisana getirilmişti.
Yani bölgede İsrail’in güvenliği için tüm tedbirler masada.
Türkiyeden beklenen iki bahis aslında birbiriyle direk alakalı.
Biri direk İsrail aksisi söyleme son verme, oburu Suriye’nin Kuzeyinde”Kürtleri rahat bırakma”.
Ayrı başlıklar üzere görünsede Kuzeydeki kümelerin yalnızca ABD’nin değil İsrail’in de ortağı olduğu hakikatini hatırlayınca iki husus teke indirgenebilir.
The Jerusalem Post 5 Ocak tarihli makalede “resmi olmasada Kürtlerle ilişkinin” Türkiye’yi öfkelendirdiğini söz ediyor.
***
Ancak Erdoğan’ın seçmen kitlesi için Filistin kirmizi çizgi. Erdoğan ekonomik kriz için her türlü işbirliğine açık olsada kendisini güçten düşürecek bir söyleme kolay girmeyecektir.
Çarşamba günü İstanbul’da gerçekleşen ve onbinlerin katıldığı İsrail protestosu yalnızca İsrail’de değil Amerika’da da dikkatle izlendi.
Ateșkes başarılı olursa, Erdoğan İsrail’in bundan sonra Bati Şeria ve Gazze’nin Kuzeyinde izleyeceği siyasete nazaran ileti yumuşatabilir.
Donald Trump’ın müdafaacı ticaret siyasetleri ve Çin’e ek gümrük tarifeleri, Covid sonrası Türkiyeye açılması beklenen lakin gerçekleşmeyen fırsatları hayata geçirme bahtı vermekte.
Uzmanlara nazaran bilhassa yenilenebilir güç ve teknoloji eserlerinde Türkiye’nin önü açılabilir.
Erdoğan Türkiye’de yaşayan Yahudi kökenli kesim ile bir sorunu yok. Lakin antisemitik vye terör destekçisi algısı ABD Kongresinde hakim olabilir.
Ayrıca Trump’ın kabinesinde yer alan Dışişleri Bakanı adayı Mark Rubio ve İçişleri Bakanı – İç Güvenlik – Kristi Noem üzere isimlerin de Türkiye ile bağlarda olumsuz tesir yapan Yunan ve Ermeni lobilerince desteklendiğini not düşmek gerekir.
Eyaletlerde, örneğin son olarak İllinois’de hala Türkiye’nin Pontus Rumlarına soykırımını tanıma eforlu önergeler gündemde.
Türkiye’ye bu yolda yardım edecek önemli takviye kuvvetleri ve işbirlikleri gerekmekte.
Bu işbirliğinin yolu; ABD nezdinde hem kamuoyu hem Kongre nezdinde faal olması için, gerçek, akademik, tarafsız kurumlara Türkiyenin kendisini anlatmasından geçiyor.
Örneğin Erdoğan TRT World Forum’da İsrail’e dayanak vermekle Siyonistler ile iş yapmakla suçlanıyor, protestocular gözaltına alınıyor.
Ama Erdoğan çıkıyor iki laf ediyor ve ABD Kongresinin algısı “Müslüman Kardeşler-HAMAS ideolojisine dayanak veren bir başkan olduğu” tarafında şekilleniyor.
Bu işe talip olanların da yeri dar…
Örneğin Turk Amerikan Yönlendirme Komitesi (TASC).
Bir müddet idaresinde vazife yapan İsrafil Demir, $13 milyon pahasında uydurma Cisco aygıt bulundurmaktan ceza aldı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan mahpus cezası öncesinde dava sürerken ne vakit New York’a gelse Demir ile poz verdi.
Cumhurbaşkanını sakınanların “böyle bir durum var, dikkatli olalım” demeleri gerekmez miydi?
Türk Amerikalıların ABD siyasetinde aktif olma gayretinde dikkatli olmaları bir mecburilik.
Gerçi ABD’de lider seçilen Trump’ın da10 Ocak’ta modele ödemede sahtecilikten cezası açıklanacak.
Böyle bir vasatta kime ne diyebiliriz?
Tumay Harding Virginia Eyalet Senatosuna aday
Diğer yandan Türk kökenli Tumay Harding, Cumhuriyetçi Parti’den Virginia Eyalet Senato koltuğu için yarışmakta. Seçim 7 Ocak’ta.
Kasım seçimleri sonrası değerli bir nabız yoklaması olacak.
Harding başarılı olursa seyahati ileride Temsilciler Meclisine uzayabilir…
Ancak bazı Türk Amerikalılar parti siyasetlerinden ötürü aralı.
Türkler ortasında Yunan lobisinde olduğu üzere “nerede olursa olsun Türk kökenlileri destekleyelim” görüşünde olanlar da var, aykırısı de.
Sırf etnik kimlikten ötürü muhafazakar siyasetleri desteklemek istemeyenlere de hürmet duymak gerekir.
THY ve Tahtakurusu haberleri
İstanbul-San Francisco, Johannesburg- İstanbul uçuşlarında görüldüğü argüman edilen tahta kurularına dair New York Times’da (NYT) çıkan haberden sonra Türk Hava Yolları’nın krize cevabı seyahat bloglarında da tartışıldı.
Yolcuların Facebook paylașımı akabinde NYT’da yer alan haber dahi Türkiye’nin İsrail lobisini rahatsız etmesine bağlanabilir…
Zira ABD’li okur da gazetenin bu tesirde olduğunu düzgün biliyor.
THY Turkiye’nin para kazanan en kıymetli markası.
Velhasıl bir tarafta ekonomik rahatlama başka tarafta Suriye’de faal siyaset izlemek ve İsrail aksisi telaffuzda geri adım. Sıkıntı seçim.