Trump rejimi değiştirdi mi?
Farklı bir Cumhuriyetçi olduğu kesin. Farklılığı siyasete girmesiyle başlamış da değil. 1982 yılında ülkenin en zenginlerinden bir emlakçıyken, tüm büyük gazetelere milyonlarca dolarlık tam sayfa verdiği ilanlarda dönemin başkanı Ronald Reagan’ı “yeterince Cumhuriyetçi olmamakla” eleştirdiği anımsanırsa bugün söylediklerinin dünü var.
Yani siyaset öncesi de “Büyük ABD” hayalleri kuran bir figürdü Trump. Başkanlığının ikinci devrinde, yani epey tecrübe kazanmışken yeniden tartışmalı açıklamalarıyla “rahat durmayacağının” sinyallerini veriyor.
Kanada’ya, Grönland’a ait planlarının şoku geçmemişken, şanssız Filistin halkını Gazze’den kovacağını açıklaması dünyayı karıştırmada epey yol aldığını gösteriyor. Buna emsal tavırlarından dolayı, bilhassa ABD dış siyaseti üzerinden Trump’ın “ABD’nin rejimini” değiştirmek üzere olduğu tezleri ortaya atılmış durumda. İç siyasette neler yapabileceğine ait hiçbir fikrimiz yok şimdi. Rejim değişikliğinin içeriyi de kapsayan bir tarafının olup olmadığını bilmiyoruz. Askerileştirilmiş ABD dış siyasetinde, yeniden attığı şiddet çağrıştıran adımlara bakarak bir rejim değişikliğine gittiği söylenebilir mi?
Kendi adıma pek de emin değilim bundan ancak bahsin uzmanları kimi tavırlarını bu değişikliğin işareti sayıyorlar. Meğer etkilediği, uğursuz siyasetleriyle ziyan verdiği halklar açısından Trump öncesi ile Trump periyodu ortasında temel farklılıklar yok benim gözümde.
Ancak gitgide tehlikeli bir hal aldığı görülüyor Trump’ın. Klasik “İnce emperyalizm”in, artık daha kaba çizgileriyle onun lisanından görünür olduğuna kuşku yok. Zira diplomasinin lisanına inanmayan, kendi üslubunu dayatan bir Trump var karşımızda. Kendisinde ilahi güçler görmesi, evvelki liderlerden, örneğin George W. Bush’tan farklı olmadığının ispatı. Trump da Bush üzere “Tanrı tarafından korunduğuna” inanmış durumda. Amerika’yı tekrar büyük yapabilmek için Rab’ın kendisini, geçen Temmuz ayında suikastçının kurşunlarından kurtardığını söylemişti, malum.
Şu tavırları ABD rejimini değiştireceğini düşündürtüyor bazılarına; dünyaya barış getireceğini söylemesi, Panama Kanalı’nı işgal niyeti, Amerika’nın topraklarını genişleteceğine ait verdiği kelamlar. Sonuncusu düpedüz bir savaş ilanı. Evvelki liderlerden bir farkı yok bu yüzden.
Amerika’nın komşularına yönelik bölgesel saldırganlık, Meksika hududunda ABD askerleri, yasadışı göçmenlerin toplu hudut dışı edilmeye başlanması, elektrikli araç sübvansiyonlarına son verilmesi de Trump’ın “rejim değişikliğinin” göstergeleri kimine nazaran. Meğer ufak tefek farklılıklara karşın bildiğimiz ABD tavırları bunlar.
Rejimi değil lakin kendisi için “bir şeyleri” değiştirdiği kesin alışılmış. Servetini arttırmak için kullanıyor gücünü. Yemin merasiminden evvelki günlerde, anında “$Trump” olarak isimlendirilen bir madeni parayı piyasaya sürerek servetine servet kattı. Yalnızca o değil, eşi Melania da kendi kripto parasıyla ortaya çıktı. Bununla da kalmadı Trump, ABD’nin, Yüksek Mahkeme kararıyla yasaklanan Çin’e ilişkin toplumsal medya uygulaması TikTok’un yüzde 50 payını satın almak için teklifte bulundu.
“Değişime” örnek gösterilen bu tavırlarıysa rejimi değiştirmesine gerek yok zira bunları yapmasına mevcut ABD rejimi müsaade veriyor esasen.
Bir Putin romantizminden kurtulamamışken artık de “iyi berbat rejim değiştiren kişi muamelesi gösterilen Trump romantizmiyle uğraşacağız demek ki.
Oysa ABD bildik ABD. Yeniden oyun kuruyor, sonları değiştiriyor, ülkeleri ekonomik kıskaca alıyor.
Trumpsız da böyleydi, Trumpla da.
