Prof. Dr.Naci Görür: Bunu kesin söylüyorum fayın eli kulağında!
Bilim Akademisi Kurucu Üyesi Prof. Dr. Naci Görür, Türkiye Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) İl Koordinasyon Kurulu tarafından düzenlenen ‘Bingöl’ün Depremselliği ve Zelzele Dirençli Bingöl’ bahisli konferansa katılarak burada değerli açıklamalar yaptı.
Bingöl Belediyesi konferans salonunda düzenlenen programa TMMOB Vilayet Sekreteri Canfidan Boldaş, inşaat mühendisleri ve çok sayıda vatandaş iştirak gösterdi.
Konferansta konuşan Görür, Yedisu fayının 250 yıllık dönemini doldurduğunu, her an gerçekleşebilecek büyük bir sarsıntı riskinin bulunduğunu belirterek şunları söyledi:
“Ben Bingöl’de ne zelzele olacak diyorum ne de ‘Böyle bu türlü olacak, şundan büyük olacak’ diyorum. Diyorum ki; Bingöl, fayların kesiştiği fay bölgesidir.
Bu fayların vakti dolarsa zelzele olur. Canlı faylar, gerilim biriktiriyor. Bu gerilim, örneğin Kuzey Anadolu fayı, Yedisu fayları mesela, 250 senede bir doluyor. Az bir vakit değil. 3 kuşağı geçiyor.
Nesil zelzele görmeyince, zannediyor ki zelzele olmaz. Biri çıkıp da ‘Deprem olabilir burada’ deyince, ‘Deli mi bu adam? Dedem sarsıntı görmemiş, dedemin dedesi sarsıntı görmemiş. Ne depremi’ diyorlar.
Deprem aslında her yıl, her hafta olmuyor. Müddeti dolunca oluyor. 250 yıllık dönem, bu birikim dolmuştur. Yedisu fayının eli kulağında. Bunu kesin söylüyorum, sizi korkutmak için söylemiyorum.
1939’da Erzincan zelzelesi oldu. Yaklaşık 40 bin kişi öldü. Erzincan’dan geçen Kuzey Anadolu fay çizgisinin en doğu ucu, Erzincan ile Karlıova ortasında Yedisu fayı var. Bu fay, 1939 da dahil kırılmadı.
En son kırılması, 1784’tür. En son sarsıntı üretimi, 1784’teydi. 1784’ten bu vakte 250 sene geçti. Fay, gerilimini doldurdu. Bunun dışında, sağda solda bir sürü zelzeleler oluyor, o zelzeleler enerjiyi, gerilimi transfer ediyor”.
‘NE VAKİT OLACAK BİLEMEM’
Kentin zelzeleye dirençli hale getirilmesi gerektiğini tabir eden Prof. Dr. Görür, Yedisu fay sınırı için kırıldı kırılacak dedi. Görür, bunları kehanet olsun diye söylemediğini bilimsel datalara nazaran açıklama yaptığını kelamlarına ekledi. Lakin bu fayın ne vakit kırılacağına dair kimsenin bilgisi olamayacağını belirten Görür, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Önemli olan vakit değil zati. Biz Bingöl’ün zelzele dirençli vilayet nasıl yaparız? Bu fayları değiştiremeyeceğimize nazaran, atamayacağımıza, satamayacağımıza, Bingöl’ü terk edip diğer yerlerde yaşayamayacağımıza nazaran, Bingöl’ü sarsıntı dirençli vilayet yapalım.
Deprem dirençli vilayet ne demektir? Büyük zelzele geldiği vakit, büyük zelzelede en az ziyanla sarsıntısı atlatan kent demektir.
Örnek, 6 Şubat’ta biz binleri bir gecede toprağa gömerken göçük altında, Tayvan’da birebir büyüklüklerde sarsıntı oldu, 10 kişi tesadüfen öldü. İşte zelzele dirençli Tayvan, zelzeleye dirençsiz Maraş.”
