Kanal İstanbul yeniden gündemde: Çiğdem Toker, 4 yıl önceki yazısını hatırlattı

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı ve Cumhurbaşkanı adayı Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanmasının akabinde “Kanal İstanbul” projesi yine gündeme geldi.

Hükümetin büyük bir heyecanla duyurduğu fakat uzmanların İstanbul için felaket olacağını söylediği Kanal İstanbul projesi güzergahında tekrar hareketlilik yaşanıyor.

Çevresel, ekonomik, tarihi ve doğal afet tesirleri bakımından riskler barındıran proje büyük reaksiyonların akabinde rafa kaldırılsa da İstanbul için tehlike geçmiş değil. İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanmasının akabinde proje yine gündem geldi.

Son olarak İmamoğlu, “Yokluğumu fırsat bilip suyumuzu kurutuyorlar” diyerek yaptığı açıklama ile Kanal İstanbul projesi kapsamında Avrupa Yakası’nın hayati su kaynaklarından biri olan Sazlıdere Barajı etrafında başlatılan konut inşaatlarına reaksiyon göstermişti.

Gazeteci Çiğdem Toker, tartışmaların yine gündeme gelmesi üzerine 2021’de yazdığı “Kanal İstanbul garantileri” başlıklı yazısını hatırlattı.

Toker, “Yalanlanmadığı üzere, yazı serisi AB Araştırmacı Gazetecilik Ödülü’ne bedel görüldü” notuyla paylaştığı yazısında proje ile işletmeci şirkete verilecek garantileri yazmıştı.

Toker’in yazısının ilgili kısmı şöyle:

1. FENER VE TAHLİSİYE (KURTARMA) ÜCRETLERİ

Gemiler dört kategoride: Yabancı ticaret gemisi, yabancı yolcu gemisi, Türk bayraklı (kabotaj hariç) gemiler, Türk kabotajında çalışan Türk gemileri fener ve tahlisiye fiyatları gemi net ton kıymetine nazaran ABD Doları cinsinden belirlendi. (Aşağıdaki tabloda)

Garanti için 7.850 net ton yükündeki yabancı bayraklı ticaret gemisi temel alındı. (Aşağıdaki tabloda)

2. KILAVUZ HİZMET ÜCRETİ

Gemilerde 1.000 GRT’ye (gros ton) kadar 190 ABD Doları. Ek her 100 GRT için de 64 ABD Doları olarak öngörülüyor.

“Garanti edilen ortalama gemi eşdeğeri” ise hafta içi geçen ve tehlikeli yük taşıyan 14.000 gros tonluk yabancı ticaret gemisi olarak belirlenmiş.

Fizibilite raporunda kılavuzluk hizmet bedelleri için dikkate alınması istenen şartlar şunlar:

Tüm Türk bayraklı gemilerde %20 indirim,

Cumartesi günleri 12:00’den sonra ve pazar tam gün olmak üzere %50 artırımlı tarife,

Tehlikeli yük taşıyan gemi ve tankerlere %30 artırımlı kılavuzluk hizmeti,

Yolcu tipi gemilere %20 indirimli alacaktır.

3. RÖMORKÖR HİZMET ÜCRETİ

Kanal İstanbul’dan geçecek gemilerin römorkör kullanma şartları şöyle tanımlandı:

a) Nükleer güçle yürütülen, nükleer yük yahut atık taşıyan, tehlikeli ve/veya ziyanlı yük yahut atık taşıyan gemiler uzunluk sınırlaması olmaksızın, römorkör hizmeti almak zorunda,

b) Uzunluğu 200 metre ve üzeri gemiler için 1 römorkör,

c) Uzunluğu 200 metre üzeri kimyasal tankerler, LPG tankerleri, petrol tankerleri üzere tehlikeli yük taşıyan gemiler 2 adet römorkörden hizmet almak zorunda. (Yandaki tabloda)

Römorkör hizmet fiyatı konusunda, rapordan değerli detay: Misyonlu şirket garanti edilen römorkör hizmet emsal sayısı, birinci işletme yılı için 32 bin. Garanti sayısı 2026-2039 ortasında her yıl yüzde 1.5 oranında arttırılacak. (Raporda başlangıç yılı 2026 olarak alınmış. 2040 yılı ve sonrasında ise bir artış yapılmayacakmış.)