BM Güvenlik Kurulu’nda (BMGK), 2015’te imzalanan “Ortak Kapsamlı Aksiyon Planı (JCPOA)” isimli nükleer mutabakata ait gelişmeler ele alındı.
ABD’nin 2018’de JCPOA’dan tek taraflı olarak çekilmesi ve akabinde BMGK’nın 2231 sayılı kararını ihlal ederek yasa dışı ve hudut ötesi yaptırımlar uygulamasının İran’ı yükümlülüklerine uymamakla suçlama konusunda rastgele bir meşruiyetleri olmadığını ortaya koyduğunu söyleyen İravani, buna karşı İsrail’in tam ABD dayanağıyla İran’ın barışçıl nükleer tesislerini, sivilleri ve sivil altyapıyı gaye aldığını söz etti.
‘İRAN TERTİPLİ OLARAK DENETLENİYOR’
İravani, İsrail’in bu taarruzları, İran’ın barışçıl nükleer programının kelamda “yakın tehdit” oluşturduğu teziyle haklı göstermeye çalıştığını belirterek, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Bu argümanların hiçbir yasal yahut gerçek temeli yoktur. Gerçekte, bölgede nükleer silaha sahip olduğunu ilan etmeyen tek aktör olan ve Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması’na (NPT) taraf olmayan İsrail, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) kontrollerinden kaçınmaktadır. Buna karşılık İran, NPT’ye taraf bir ülke olarak nükleer programını en sıkı UAEA kontrollerine tabi tutmaktadır.”
Avrupalı JCPOA iştirakçilerinin da kendi yükümlülüklerini yerine getirmediğini savunan İravani, birebir vakitte kelam konusu ülkelerin İran’ın nükleer silah edinmeye yaklaştığına dair temelsiz tezlerde bulunduğunu lisana getirdi.
İravani, “Bu tezler, hiçbir muteber delille desteklenmemekte olup büsbütün temelsizdir. İran’ın barışçıl nükleer programı, sıkı UAEA doğrulama sistemleri altındadır ve bu gerçek inkar edilemez” dedi.
‘BU SAVAŞI İRAN BAŞLATMAMIŞTIR’
Tüm bu saldırganlığa ve Avrupa taraflarının yapan olmayan tavrına karşın İran’ın hala diplomasiye ve barışçıl tahlil yollarına bağlı kalmaya devam ettiğine işaret eden İravani, şöyle devam etti:
“İran, bu savaşı başlatmamıştır. Saldırganlar taarruzlarını durdurduğunda, İran da yasal askeri karşılıklarını sona erdirmiştir. Lakin İran, uydurma vaatleri ve ikili standartları görmezden gelmeyecektir. Silahlı kuvvetlerimiz her türlü yeni tehdit yahut ihlale cevap vermeye tam hazırlıklıdır. Bugün diplomasiye her zamankinden daha yakınız.”
İravani, İsrail ve ABD’nin İran’ı kelamda şartsız teslimiyete zorlayacağı ve nükleer programından büsbütün vazgeçireceği tarafındaki beklentilerinin başarısız olduğunu söz etti.
TEHDİDİ GÖRMEZDEN GELEMEYECEĞİZ
ABD’nin BM Daimi Temsilciliği Süreksiz Maslahatgüzarı Dorothy Shea, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) İdare Konseyi’nin 12 Haziran’da İran’ın mecburî nükleer güvenlik tedbirlerini yerine getirmemesi nedeniyle yükümlülüklerine uymadığına hükmettiğini kaydetti.
Diğer taraftan BMGK’nın kimi üyelerinin İran’ın yükümlülüklerini ihlal etmesini görmezden gelmeyi, “hatta teşvik etmeyi tercih ettiğini” savunan Shea, “ABD, İran’ın bu uyumsuzluğunu ve bölgesel istikrara yönelik süregelen tehdidini görmezden gelmeyecektir” vurgusunu yaptı.
Shea, ABD Başkanı Donald Trump’ın İran’ın artık barışa yönelmesinin vaktinin geldiğini açık bir biçimde yinelediğini anımsatarak, “Bu kritik periyotta hepimiz, İran’a barış ve refah için önündeki bu fırsatı değerlendirmesi ve milletlerarası yükümlülüklerine uyması davetinde bulunmalıyız.” diye konuştu.
‘İRAN’IN NÜKLEER SİLAH GELİŞTİRDİĞİNE DAİR BULGU YOK’
Rusya’nın BM Daimi Temsilcisi Büyükelçi Vassily Nebenzia ise UAEA kontrolüne tabi olan İran’ın barışçıl nükleer altyapısını da gaye alan taarruzları en güçlü formda kınadıklarını bildirdi.
ABD ve İsrail’in gerçekleştirdiği aksiyonların, BM Şartı’nı ve Güvenlik Kurulu kararlarını açıkça ihlal ettiğini kaydeden Nebenzia, bunların birebir vakitte Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması’nın (NPT) otoritesine direkt ve son derece tehlikeli bir meydan okuma olduğunu söyledi.
Nebenzia, İsrail’in nükleer silahların yayılmasının önlenmesi başlığı altındaki bu toplantıya katılma talebinin kendilerini biraz şaşırttığını belirterek, “Bunun, İsrail’in NPT’ye taraf olma ihtimaline dair bir işaret taşıdığına inanmak isteriz. Bu, tüm memleketler arası toplumun görmeyi arzuladığı bir adımdır.” diye konuştu.
İran’ın nükleer yakıt döngüsüyle ilgili tesislerini gaye alan atakların yalnızca İran halkı için değil, tüm Orta Doğu için radyolojik sonuçlara yol açabilecek gerçek bir tehdit oluşturduğuna dikkati çeken Nebenzia, tüm bu gelişmelerin sadece zımni bir kabulle değil, İngiltere, Fransa ve Almanya’nın açık onayıyla gerçekleştiğini tabir etti.
‘CİDDİYE ALMAK İMKANSIZ HALE GELDİ’
Nebenzia, başka taraftan kelam konusu ülkelerin hala Ortak Kapsamlı Aksiyon Planı’nın tarafları olduklarını tez ettiklerini belirterek, bu ülkelerin gelinen noktada artık ciddiye alınmalarının imkansız hale geldiğini söyledi.
Rus büyükelçi Nebenzia, “UAEA bugüne kadar İran’ın nükleer silah geliştirdiğine dair rastgele bir işaret gözlemlememiştir. Münasebetiyle Batılı meslektaşlarımızın bu hususta öne sürdükleri tezler, bu raporları okumamış ya da mevzuyu anlamamış bir kitleyi maksat alan yanlış beyanlardan ibarettir. 12 Haziran’da Batılı ülkelerin sergilediği ikiyüzlülük ve alaycılık doruğa ulaşmıştır” vurgusunu yaptı.