İklim Kanunu Teklifi Meclis’te: İhlal edenlere uygulanacak para cezaları belli oldu
Teklif, iklim değişikliği ile gayrette temel olan sera gazı emisyonlarının azaltılması ve iklim değişikliğine ahenk faaliyetlerini, planlama ve uygulama araçlarını, gelirleri, müsaade ve kontrol ile bunlara ait yasal ve kurumsal çerçevenin yordam ve temellerini kapsıyor.
39 TERİM TANIMLANIYOR
Teklifte, iklim hukukuyla ilgili, “İklim Adaleti”, “İklim Finansmanı, “Net Sıfır Emisyon”, “Adil geçiş”, “Birincil piyasa”, “Karbon Kredisi”, “Denkleştirme”, “Emisyon Ticaret Sistemi (ETS)”, “Gömülü sera gazı emisyonları”, “Gönüllü karbon piyasaları” üzere 39 terim tanımlanıyor.
Kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve hükmî bireyler, kamu faydası gözetilerek alınacak önlemlere ve düzenlemelere müddetinde uymakla ve bunları uygulamakla yükümlü olacak.
Sera gazı emisyonlarının azaltımı ve iklim değişikliğine ahenk faaliyetlerine ait ilerlemeler yıllık bazda İklim Değişikliği Başkanlığınca izlenecek.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ BAŞKANLIĞI YETKİLENDİRİLECEK
Gerekli görülen önlemlerin alınması gayesiyle misyon alanı dahilinde, kurumlar ortası uyumu sağlamak, faaliyetleri ve standartları belirlemek, gelişmeleri izlemek, karbon fiyatlandırmasına ait piyasaya dayalı sistemleri düzenlemekle İklim Değişikliği Başkanlığı yetkili olacak.
Kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve hükmî şahıslar, kendi yetki ve sorumlulukları çerçevesinde plan ve projeler yapacak, yaptıracak, uygulayacak, destekleyecek ve işbirliği yapacak.
Kişisel Verilerin Korunması Kanunu kararları gizli kalmak kaydıyla, İklim Değişikliği Başkanlığı, düzenlemenin uygulanmasına yönelik gerekli gördüğü bilgi, doküman ve datayı, kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve hükmî bireylerden direkt istemeye yetkili olacak. Kendilerinden bilgi ve doküman talebinde bulunulanlar, bunları istenilen müddette bedelsiz olarak Başkanlıkla paylaşacak.
Başkanlık, kendi iş ve süreçleri için muhtaçlık duyduğu dataları de öncelikli olarak Ulusal Coğrafik Bilgi Platformundan temin edecek. Temin ettiği datalar ile kendi ürettiği dataları de kamu kurum ve kuruluşları ile paylaşılmak üzere Ulusal Coğrafik Bilgi Platformuna aktaracak.
İklim Değişikliği Başkanlığı, Ulusal Coğrafik Bilgi Platformunda bulunmayan dataları ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile protokol yaparak temin edebilecek. Ulusal savunma ve ulusal güvenliğe ait bilgi ve evrakların paylaşılmasına dair yordam ve asıllar Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ve ilgili bakanlık tarafından müşterek belirlenecek.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİYLE ÇABA İÇİN HAREKET VE STRATEJİ PLANLARI
Teklifle, iklim değişikliğiyle uğraş faaliyetleri belirleniyor. Buna nazaran, sera gazı emisyonları, Ulusal Katkı Beyanı, net sıfır emisyon amacı ve İklim Değişikliği Başkanlığı tarafından yayımlanan yahut güncellenen strateji ve hareket planları doğrultusunda azaltılacak.
Ulusal Katkı Beyanı, net sıfır emisyon maksadı ve İklim Değişikliği Başkanlığı tarafından yayımlanan yahut güncellenen strateji ve hareket planları doğrultusunda, ilgili kurum ve kuruluşlarca iklim değişikliği ile bağlı mevcut yahut mümkün kayıp ve ziyanları önlemeye, riskleri en aza indirmeye yahut fırsatlardan yararlanmaya yönelik ahenk faaliyetleri gerçekleştirilecek.
İklim değişikliğinin tesirlerine karşı su kaynaklarının faal idaresini sağlamak üzere planlama araçları, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarınca hazırlanacak ve çölleşme ve erozyonla uğraş ile ağaçlandırma ve toprak koruma kapsamında orman dışı alanlarda oluşturulan yutak alanların net sıfır emisyon amacı doğrultusunda sürdürülebilir idaresi sağlanacak.
YEREL ÇERÇEVE İÇİN HAREKET PLANLARI
Yerel iklim değişikliği aksiyon planları, sera gazı emisyonlarının azaltımı ve iklim değişikliğine ahenk hedefiyle adil geçiş gereklilikleri gözetilerek her ilin bütüncül bir planı olacak halde vali uyumunda, büyükşehirlerde büyükşehir belediyesi, öteki vilayetlerde il belediyesi ve vilayet özel yönetimi tarafından birlikte, ilgili kurum ve kuruluşların iştirakiyle hazırlanacak yahut hazırlatılacak ve karara bağlanmak üzere Vilayet İklim Değişikliği Uyum Heyetine sunulacak.
Yerel iklim değişikliği aksiyon planlarının hazırlanması yahut izlenmesi süreçlerinde, ilgili kurum ve kuruluşlar kendilerinden talep edilen evrak, bilgi ve datayı ilgili mevzuat kararları çerçevesinde paylaşacak.
KARBON DÜZENLEME SİSTEMİ KURULABİLECEK
Türkiye Gümrük Bölgesinde ithal edilen malların gömülü sera gazı emisyonlarını ele almak için Hudutta Karbon Düzenleme Sistemi (SKDM) kurulabilecek. SKDM’ye ait raporlama, kapsam, içerik, tarz ve asıllar ilgili bakanlıklarla koordineli olarak Ticaret Bakanlığı tarafından belirlenecek.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı başkanlığında, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığını, Güç ve Alışılmış Kaynaklar Bakanlığını, Hazine ve Maliye Bakanlığını, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığını, Ticaret Bakanlığını, Tarım ve Orman Bakanlığını, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığını temsilen birer bakan yardımcısı, Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Lider Yardımcısı, Sermaye Piyasası Kurulu Lideri, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Lideri ve İklim Değişikliği Başkanından Karbon Piyasası Kurulu oluşturulacak.
Teklifte, düzenleme kapsamında elde edilecek özel gelirlerin ve bu gelirlerin bütçeleştirilmesine ait kararlar de düzenleniyor.
PARA CEZALARI BELİRLENDİ
Kanun teklifinde, düzenlemede yer alan yükümlülüklere ait idari yaptırımlar da belirlendi.
Buna nazaran, sera gazı emisyonlarının takibine ait yasaklara yahut sınırlamalara muhalif olarak, doğrulanmış sera gazı emisyonu raporunu müddeti içerisinde sunmayanlara, 500 bin liradan 5 milyon liraya kadar idari para cezası verilecek.
Ozon katmanını incelten hususlara ait mevzuatla belirlenen yordam ve asıllara, yasaklara yahut sınırlamalara ters olarak, ozon katmanını incelten unsurları kullanan, ithal eden, ticaretini yapan ve piyasaya arz edenlere 2,5 milyon, ozon katmanını incelten unsurları içeren eserlere yahut ekipmana bakım, tamirat ve servis emelli hizmet veren gerçek ve hukukî şahıslara 250 bin, ozon katmanını incelten unsurları içeren eserlerin yahut ekipmanın etiketlenmesi kararlarına uymayanlara 120 bin lira idari para cezası verilecek.
