Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ekim ayı enflasyon bilgilerini açıkladı. TÜİK datalarından sonra iktidarın “asgari fiyatın enflasyona yenilmeyeceği” açıklamaları akıllara gelirken finansal kuruluşların taban fiyat kestirimleri de netleşti.
6 milyona yakın insanı direkt etkileycek minimum fiyat artırımı merakla bekleniyor. Aralık ayında görüşmelerine başlanacak minimum fiyat için S&P’nin kestirimi yüzde 30 olarak açıklandı.
S&P’DEN DİKKAT ÇEKEN TABAN FİYAT TAHMİNİ
Türkiye’nin kredi notunu artırmasının akabinde S&P’nin yaptığı açıklamalara nazaran, taban fiyata yüzde 30 artırım gündemde.
TÜİK datalarına nazaran, ekimde aylık enflasyon yüzde 2.88 artış gösterirken yıllık enflasyon yüzde 48.58 olarak gerçekleşti. Bu oran, taban fiyat artırım oranında belirleyici rol oynayacak.
Geçtiğimiz hafta Türkiye’nin kredi notunu artıran S&P, asgari fiyatın yıl sonu enflasyonu ve 2025 enflasyon gayesi ortasında bir artışla güncellenmesi gerektiğini belirtti. S&P, yıl sonu enflasyonunun yüzde 44 düzeylerinde olmasını beklerken, 2025 yılı için amaç enflasyonun yüzde 17,5 olduğu dikkate alınarak asgari fiyata yüzde 30 artırım yapılabileceğini öngördü.
İKTİDAR ENFLASYONA YENİLMEYECEK DEDİ
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, asgari fiyatın enflasyona yenilmeyeceğini vurguladı. Bakan Işıkhan, geçtiğimiz yıl izlenen yolun bu yıl da birebir formda uygulanarak vatandaşın satın alma gücünü koruyacak bir artırım yapılacağını tabir etti.
BEKLENEN ENFLASYON BELİRLEYECEK
Asgari Fiyat Tespit Komisyonu, Aralık ayında emekçi, patron ve hükümet temsilcilerinin iştirakiyle toplanacak.
2025 minimum fiyat zammı pazarlıklarında bu yıl, gerçekleşen enflasyon değil, beklenen enflasyon üzerinden bir kıymetlendirme yapılacağı belirtiliyor. Hedeflenen 17,5 enflasyon oranı üzerinden pazarlıkların 20.000 TL düzeyinden başlaması öngörülüyor.
ÇALIŞANIN BEKLENTİSİ YÜKSEK
İşçi tarafı ise enflasyon oranına ek olarak refah payı artışı talep ediyor. Ekim ayında açlık sonunun 20.432 TL’ye yükselmesi ve yıl sonu enflasyonun yüzde 40-45 düzeylerinde gerçekleşeceği varsayım edilerek, emekçi temsilcilerinin yüzde 50’lik bir artış talep etmesi bekleniyor.
EKONOMİ İDARESİ YÜZDE 25’İ İŞARET ETTİ
Uzmanlara nazaran, geniş bir fiyat aralığının masada olması, uzlaşmanın güçlü geçeceğini gösteriyor. Geçen yıl yüzde 49,25 oranındaki artırım oranı oy birliğiyle belirlenememişti; misal biçimde bu yıl da oy çokluğuyla karar alınabileceği düşünülüyor.
Ekonomi idaresi, yüzde 25’i gündeme getirirken enflasyon oranına uygun bir artışla artırım yapılmasını hedefleniyor. Yıl sonu enflasyonunun yüzde 40-45 bandında seyredeceği öngörüsü ile 2025 yılı için beklenen enflasyonun yüzde 17,5 olması dikkate alındığında, minimum fiyata yüzde 30 artırım yapılmasıyla yeni yıl prestijiyle 22.102 TL düzeyinde olması iddia ediliyor.
ASGARİ FİYATTA MÜMKÜN ARTIRIM SENARYOLARI
* OVP’deki 2025 enflasyon gayesi olan yüzde 17,5 oranında artırım yapılırsa 19 bin 975 liraya yükselecek.
* 2025 üst bandı olan yüzde 21 oranında artırım gelirse 20 bin 570 lira olacak.
* Merkez Bankası’nın yüzde 25 amacı oranında artış yapıldığında 21 bin 252 lirayı bulacak.
* Taban fiyata yüzde 30 artırım gelirse 22 bin 102 liraya yükselecek.
* Yüzde 40 artırım yapılırsa yeni minimum fiyat 23 bin 802 düzeyine gelecek.
* Orta Vadeli Program (OVP) enflasyon amacı yüzde 41,5’luk artırım gelirse 24 bin lirayı aşacak.
* Piyasa beklentileri olan yüzde 45’lik artırım oranında ise 24 bin 650 lira olacak.
ASGARİ FİYAT GÖRÜŞMELERİ NE VAKİT BAŞLAYACAK?
Bakan Işıkhan, taban fiyata ait görüşmelere Aralık ayında başlayacaklarını duyurmuştu. Buna nazaran; 2025 minimum fiyat artırımına ait birinci toplantı aralık ayında yapılacak.
Geçmiş yıllarda uygulanan taban fiyat fiyatları ise şöyle:
