ENAG, İTO, TÜİK… 3 kurum, 3 farklı oran: Gerçek enflasyon ne kadar?
Ekonomi idaresinin bir müddettir, kamu harcamaları başta olmak üzere “tasarruf tedbirleri” ile gemlemeye çalıştığı enflasyon çift haneli seyrini sürdürüyor.
Enflasyonun tek haneyi görme ihtimali açıklamalardan uzak bir gaye olsa da, açıklanan bilgilerin farklı oluşu dikkat çekiyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) mart ayı enflasyonunu yüzde 2,46, yıllık enflasyon 38,10 olarak açıkladı.
TÜİK bilgilerine nazaran TÜFE’deki değişim 2025 yılı Mart ayında bir evvelki aya nazaran yüzde 2,46 artış, bir evvelki yılın Aralık ayına nazaran yüzde 10,06 artış, bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 38,10 artış ve on iki aylık ortalamalara nazaran yüzde 51,26 artış olarak gerçekleşti.
TÜİK şubatta enflasyonu, aylık yüzde 2,27, yıllık yüzde 39,05 açıklamıştı.
EN DÜŞÜK ORAN TÜİK’TE
TÜİK’ten çabucak evvel enflasyon datalarını paylaşan Enflasyon Araştırma Kümesi (ENAG) ise martta tüketici fiyat endeksindeki (E-TÜFE) artışı, aylık yüzde 3,91, yıllık yüzde 75,20 olarak hesapladı.
İstanbul Ticaret Odası (İTO) ise dün açıkladığı datalarda, martta enflasyonu, aylık yüzde 3,79, yıllık yüzde 46,23 olarak bildirmişti.
Üç kurumun enflasyon sayıları farklılık gösterirken bağımsız akademisyenlerin oluşturduğu ENAG ile TÜİK’in enflasyon oranlarının farkı dikkat çekiyor. ENAG’ın açıkladığı oran TÜİK’in enflasyonunun iki katı.
Öte yandan İTO’nun açıkladığı oran da TÜİK’in açıkladığından yüksek. Enflasyonun en düşük olduğu datalar TÜİK’e aitken ekonomistler de bu farkı eleştiriyor.
İktisatçı Mustafa Sönmez, “Nasıl bu kadar fark olur?” diye sorarken toplumsal medya hesabı X’ten şunları kaydetti:
“Beklendiği üzere TÜİK in Mart tüfe artışı %2.5 arttı, yıllığı %38 dolayında.
İTO artışı %3.8 .
Nasıl bu kadar fark oluyor?
Bu sonuçta 19 Mart darbesinin yarattığı fiyat hareketlenmesi kısmen var.
Nisan Tüfe %3,5 tan az gelmeyebilir.”
Eski Hazine Müsteşarı iktisatçı Mahfi Eğilmez de ENAG ve TÜİK’in oranlarını paylaştı:
Eski Ziraat Bankası Genel Müdür Yardımcısı, Prof. Dr. Şenol Babuşçu da kurumlar ortasındaki farka dikkati çekti:
“SADECE TÜİK’İN ENFLASYONUNU ETKİLEMİŞ”
Prof. Dr. Fatih Özatay, şu değerlendirmeyi yaptı:
“Mart enflasyonu: İTO %3,79 iken TÜİK %2.46 Dünkü ‘yurtiçi tasarrufu artırma’ hareketi anlaşılan; a) Her nasılsa geçmiş enflasyona yansımış; talepteki azalma geçmişe seyahat yapıp enflasyonu düşürmüş, b) Ancak bu sürreal hareket yalnızca TÜİK’in enflasyonunu etkilemiş; İTO enflasyonu bundan nasibini almamış.”
“TÜİK TEKRAR ÇOK İYİMSER”
Prof. Dr. Serap Durusoy, “TUIK yeniden çok optimist sayılar açıkladı. Aylık yüzde 2,5 ki beklenti yüzde 3,78 idi. Yıllık ise yüzde 38,10 açıklandı. Beklenti yüzde 38,54 idi. Bu bağlamda beklentilerin altında bir enflasyon sayısı geldi” dedi.
İNGİLİZ STRATEJİSTTEN SİYASİ GERGİNLİK YORUMU
İngiliz stratejist Timothy Ash, “Türkiye – Mart enflasyon baskıları, CPI, PPI ve çekirdekte ve döviz patlamasına karşın genel olarak beklentilerin altında geldi. Tahminen de Şimşek, siyasi gerginliklerin net tesirlerinin deflasyonist olacağı konusunda haklıdır. Tahminen de söylemek için çok erken.” değerlendirmesinden bulundu.
