Devrimlerin ilk adımı

23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı kutlu olsun.

23 Nisan, siyasi tarihe “Atatürk Devrimi”, “Cumhuriyet Devrimleri”, “Türk Devrimi” olarak geçen ihtilallerin birinci adımıdır.

Atatürk’ün egemenliği halife-padişah’tan alıp ulusa devrettiği ihtilaller zincirinin başlangıcıdır.

İşgal altındaki İstanbul’daki Padişah Vahdettin’in idaresine karşı Ankara’da, 23 Nisan 1920’de kurduğu Büyük Millet Meclisi’yle egemenliğin ulusa ilişkin olduğu Türkiye Cumhuriyeti’ni kurmak maksadıyla büyük bir adım atmıştır.

Atatürk, 23 Nisan 1920’de, Padişah iradesine karşı halk iradesini koymak üzere Büyük Millet Meclisi’ni kurmuştur.

Bu Meclis Anadolu’nun her yerinden ve her bölümünden temsilcilerin oluşturduğu ulusal bir meclistir.

Egemenliğin Atatürk’ün tabiriyle “kayıtsız şartsız” ulusa geçmesidir.

Bu nedenle Ulusal Egemenlik Bayramı’dır.

23 Nisan’larda üç bayramı birden kutluyoruz.

23 Nisan 1920’de Meclis’in açılış günü, bir yıl sonra 23 Nisan Ulusal Bayramı ilan edildi.

Birinci olarak bu bayramı kutluyoruz.

Sonra 1 Kasım 1922’de saltanat kaldırıldı.

23 Nisan’da ikinci bayram olarak bunu kutluyoruz.

Üçüncü bayram olarak da Atatürk’ün öncülüğü ve himayesinde Çocuk Esirgeme Kurumu’nun 1927’de ilân ettiği Çocuk Bayramı’nı kutluyoruz.

Önce 23 Nisan Ulusal Bayramı ile 23 Nisan Çocuk Bayramı birleşti.
Saltanatın kaldırılışı nedeniyle 1935’e kadar başka kutlanan Ulusal Egemenlik Bayramı da tıpkı yıl bu iki bayramla birleştirildi.

1980 sonrasında üç bayramı birleştiren 23 Nisan, “Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı” olarak ilan edildi.
Atatürk, egemenliğin ulusa devredildiği Türkiye Cumhuriyeti’ni üç temel ihtilal üzerine kurmuştur.

Bu ihtilaller tarih sırasıyla; saltanatın kaldırılması, cumhuriyetin ilânı ve hilafetin kaldırılmasıdır.

Atatürk bu üç temel ihtilali gerçekleştirirken 600 yıl padişahlık ve halifelikle yönetilen toplumun cumhuriyete geçiş şartlarını oluşturmuştur.

Büyük Milet Meclisi’ni kurduktan sonra saltanatı kaldırma fırsatını Lozan Barış Konferansı öncesinde yakalamıştır.

İtilaf Devletleri Lozan’a hem İstanbul hükümetini hem de Atatürk’ün kurduğu Ankara hükümetini birlikte davet etmişti.

Atatürk bu fırsatı gördü ve kaçırmadı.

Türkiye’de “iki hükümet” durumuna son verecekti.

Önce saltanat ve hilafeti birbirinden ayırdı.

Büyük Millet Meclisi’ne saltanatın kaldırılmasını önerdi.

Büyük Milet Meclisi, 1 Kasım 1922 tarihinde Atatürk’ün teklifini görüştü ve 1’e karşı 600 oyla saltanatı kaldırdı.

Padişah Vahdettin’e bağlı İstanbul hükümeti ve Meclis’i ortadan kalktı.

Lozan’da Türkiye’yi İsmet Paşa başkanlığındaki Ankara hükümeti temsil etti.

Padişah Vahdettin, saltanatın kaldırılmasından 10 gün sonra Padişah sıfatıyla cuma selamlığına çıktı.

Ancak 15 Kasım 1922 tarihinde General Harrington’a mektup yazarak sığınma talip etti ve 17 Kasım’da ailesiyle birlikte İngiliz Malaya zırhlısına binerek İstanbul’u terk etti.

Bir gün sonra Büyük Millet Meclisi Vahdettin’in halife olmadığını ilân etti ve Veliaht Abdülmecit Efendi halife ilân edildi.

Atatürk sonraki süreçte evvel 29 Ekim 1923’te cumhuriyeti ilân etti, halifelik de 3 Mart 1924 tarihinde Büyük Millet Meclis’inde çıkarılan kanunla kaldırıldı.

Atatürk’ün 23 Nisan 1920 tarihinde Büyük Millet Meclisi’nin kurulmasıyla başlayan süreç üç temel ihtilalle laik Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşuyla sonuçlandı.

23 Nisan bu nedenle büyük bayramdır.

Kutlu olsun.