Depremin bilançosu
11 vilayetimizde büyük yıkıma yol açan 6 Şubat zelzelesinin üzerinden iki yıl geçti.
Bölgeden gelen manzaralar bu müddet içinde sarsıntının yol açtığı yaraların sarılmadığını gösteriyor.
Depremde resmi açıklamalara nazaran 57 bin vatandaşımız hayatını kaybetti. Lakin bugün bile hala yakınlarının cenazelerine ulaşamamış vatandaşlar var. İki yıllık mühlete rağmen çocuklarının, torunlarının cenazesini bulamadıklarını söyleyen depremzedeler var. Bu vatandaşlarımız kayıp cenazeler için de sorumlulara karşı kamu davası açılmasını istiyorlar.
Can kayıplarının yanı sıra sarsıntının yol açtığı yıkımın boyutları da çok büyük.
Cumhurbaşkanlığı raporuna nazaran yapılarla ilgili bilgiler şöyle:
Depremden etkilenen bina sayısı 11 vilayette toplamda 2 milyon 618 bin 697.
6 Mart 2023 tarihi prestijiyle 1 milyon 712 bin 182 binada yapılan hasar tespit çalışmaları sonucunda 35 bin 355 binanın yıkıldığı, 17 bin 491 binanın da acil olarak yıkılması gerektiği, 179 bin 786 binanın ağır, 40 bin 228 binanın orta ve 431 bin 421 binanın az hasarlı olduğu tespit edildi.
Yıkılan yahut büyük hasar gören binaların ortasında mesken olarak kullanılanların dışında tarihi ve kültürel yapılar, okullar, idari binalar, hastaneler, oteller var.
CHP Milletvekili Zeynel Emre de şu bilgileri paylaştı:
“650 bin konut kelamı palavra oldu. Bebek vefatlarında sarsıntı bölgesindeki kentler birinci sıralarda. Maddi kaybımız 103 milyar dolar civarında. 369 dava, bin 750 sanık, 351 tutuklu var, tek bir tutuklu kamu görevlisi yok.”
CHP Lideri Özgür Özel de zelzele bölgesine yaptığı ziyaretler sırasında şu bilgiyi verdi:
“’Bir yılda herkes konutuna kavuşacak’ dediler, bunu seçim kampanyasının temel vaadi yaptılar. Halbuki artık görüyoruz ki fakat yüzde 30’u teslim edilebilmiş.”
Türkiye Belediyeler Birliği’nin iki yıl sonra sarsıntı bölgesinde yaptığı inceleme sonucunda hazırlanan raporda ise şu bilgiler yer alıyor:
“7 Şubat 2024 tarihi itibariyle 691 bin 959 kişi konteyner kentlerde, 18 aydır, 21 metrekarelik alanlarda mahremiyetten uzak, iç içe bir hayat yaşıyor. Depremzede vilayetlerde, konteyner kentler yaygın olarak kullanılsa da bilhassa Hatay’da hala çadırlarda yaşamak zorunda kalan vatandaşlar var..”
Tablo hiç iç acıcı değil.
Konteynırlarda yaşayan 600 bin vatandaşımız yazgısına terk edilmiş durumda.
Bilim insanları doğal afetleri önlemenin mümkün olmadığını fakat can kayıpları dahil verdikleri zararın önlenmesinin mümkün olduğunu vurguluyorlar.
Gelişmiş ülkelerde artık derem nedeniyle can kayıpları olmuyor ve birkaç şahısla sonlu kalıyor.
Çünkü bu ülkelerde bilhassa zelzele bölgelerinde yapılar sarsıntıya karşı güçlü yapılıyor.
Yapılara oturma müsaadesi verilmeden sarsıntıya sağlam olup olmadıkları titiz bir halde inceleniyor.
Türkiye’de ise denetimsizlik ve cezasızlık hakim olduğu için tesirli bir kontrol ve ceza sistemi yok.
Türkiye’de insanın hayatı o kadar kıymetsiz ki iktidar çıkardığı imar aflarıyla övünüyor.
Oysa imar affı demek berbat ve eksik materyalle yapılmış, sarsıntıya güçlü olmayan binalara iskan müsaadesi vermek manasına geliyor.
Bu, “önemli olan insan hayatı değil, rant” demek, “müteahhit daha çok kazansın” demek.
Bu zihniyet değişmedikçe Türkiye’nin doğal afetlerde onbinlerce can kaybetmesinin önüne geçilmesi de mümkün görünmüyor.
