Bir devir Türkiye’de çılgın projeleri konuşuyorduk.

Şimdi Washington’da her şey çılgın.

Bir gün Apple paylarına ağlarken sonraki gün lider Donald Trump’ın yeni gümrük tarifelerine 90 gün orta vermesi ve birtakım ABD şirketlerinin Çin’e gelen %125’den muafiyetiyle Apple paylarının 1998’den bu yana en yeterli gününü yaşadığını görüyoruz.

***

Ama Türkiye’deki çılgınlıklar da az değil.

Bir bakmışız muhalefet lideri Özgür Özel hükümete cunta yönetimi diyor…

Ertesi gün bugüne dek bu biçim tartışmalara girmeyen Dışişleri Bakanı ve eski Milli İstihbarat Teşkilatı lideri Hakan Fidan ona “haddini bil” diye karşılık veriyor.

Ardından bir bakıyoruz ona yanıt Özel yerine gazeteci Deniz Zeyrek’ten geliyor.

Zeyrek “haddini bilmezse ne olur yanıt bekliyorum” diye soruyor…

***

Yani aslında ülkede haddini bilmeyenlere ne olduğu malum.

Bu haddin de dokunulmazlar için geniş de denilebilecek aşikâr sonları var.

Ne oluyor aşanlara?

İçeri tıkılıverilebilirler mesela.

Üstelik ne olduğu belirli olması, hakim karşısına çıkılması falan beklenebilir de beklenmeyedebilir.

Yani bu “bilmezse ne olur” sorusu kıymetli.

Adeta bilmezse ne olur aşağı üst bir fikri var üzere.

Bu fikir herkesin bildiği üzere malum cezalar mı olur yoksa öteki şeyler mi insanın aklına herşey geliyor.

“Cevap bekliyorum” kısmı da farklı bir çılgın bildiri üzere.

***

Türkiye’deki nabız farklı yerlerden atıyor.

Kimine nazaran İmamoğlu operasyonu ile Özel’in önü açıldı.

Ancak Özel bu süreçte “haddini aşan” bir performans sergileyince birtakım hatırlatmalar mı yapılıyor?

Hele de cunta munta…

Kim kime ne gayeyle ileti veriyor ve neyi kastediyor tam net değil.

Her şey çılgın olunca bize de satır ortalarını okumak düşüyor.

Yoksa görünüşe bakılarak, gerçekten milletin hakikaten sevdiği tanınan bir önder olan Erdoğan’ın çoğunluk oyları ile aldığı iktidara cunta demeye karşılık olağan yansılardan ibaret de sayılabilir.

***

Gelelim Dışişleri Bakanı Fidan’ın son mesajına.

“Bu ülke yıllardır askeriyle, istihbaratçısıyla, polisiyle, örgütlerin içindeki elemanlarıyla kimsenin görmediği bilmediği muazzam bir savaş veriyor.

Cumhurbaşkanımız manda peşinde olsaydı ne bu kadar siyasi ne de bu kadar ekonomik krizimiz olurdu.”

Bunda doğruluk hissesi vardır.

Trump’ın 2020 Ağustos ayında kampanya konuşmasından bir kesit hatırlayalım:

“Bir önder, üst seviye, bir ülkedeki en üst seviye başkandan bahsediyorum. Bana Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı aramamı söyledi, ki kendisiyle çok düzgün anlaşırım.

Dedi ki, ‘Efendim, lütfen, bana bir düzgünlük yapar mısınız? Erdoğan’ı arayın.’ Ben de, ‘Neden bunu siz yapmıyorsunuz?’ dedim.

O da, ‘Onun hürmet duyduğu tek kişi sensin’ dedi. Bu kıssayı anlatıyorum. Çok ferdî öyküler anlatmayı severim, fakat bana söyledikleri şu: ‘Onun dinleyebileceği tek kişi sensin.’

Ben de sordum, ‘Bu Amerika Birleşik Devletleri yüzünden mi?’ dedim.

Onlar da, ‘Hayır, sen olduğun için,’ dediler. Yani, bu pek de kötü değil. En azından size öyküleri anlatabilirim, zira onlar anlatmayacak.”

Trump bu kıssayı çeşitli biçimlerde farklı yerlerde anlattı.

Yani Erdoğan kimseyi dinlemiyor ve mandaya açık değil… Lakin Donald Trump’ı dinleyeceği düşünülüyor…

***

Yine Trump’ın bir diğer konuşmasından:

“Nihayetinde, ülkeler ve bölge, Türkiye ve Suriye’nin sonlarını denetlemelerine yardımcı olma sorumluluğunu üstlenmelidir.

Diğer ülkelerin de dahil olmasını istiyoruz. Petrolü teminat altına aldık, bu nedenle küçük bir Amerikan askeri birliği, petrolle ilgili olan bölgede kalacak.

Onu koruyacağız ve gelecekte ne yapacağımıza karar vereceğiz.

Her halükarda, yaptığımız atılımlarla, Türkiye ve Suriye ortasında çok daha barışçıl ve istikrarlı bir alan elde ediyoruz, 20 millik genişliğinde bir inançlı bölge dahil, değişik bir terim, inançlı bölge. Kullandığımız terim bu…

Umarım o bölge inançlı hale gelir.

O bölgedeki binlerce insan yıllar içinde öldü, bu bölge uzun yıllar boyunca arandı ve bence güçlü bir şey elde ettik, bu devam edecek.

Türkiye, Suriye ve tüm Kürt kümeleri yüzyıllardır savaşıyorlar.

Onlara büyük bir hizmet sunduk ve hepsi için olağanüstü bir iş çıkardık, artık ise çıkıyoruz, uzun bir vakit sonra.”

2018’den beri YPG’nin silah bırakması, yabancı askerleri çıkarması ve ABD’nin asker çekmesi konuşuluyor.

***

Bir öteki konuşmasında kendisine Türkiye’de İncirlik’te bulunan nükleer kapasitenin güvenliği soruluyor:

“Ortaya çıkan durumlardan biri de, Türkiye’deki İncirlik Hava Üssü’nde 50 kadar nükleer silahın bulunması. Bu silahların güvenliği konusunda ne kadar eminsiniz?”

Donald Trump: “Biz eminiz ve orada olağanüstü bir hava üssümüz var. Çok güçlü bir hava üssü. O hava üssü tek başına her yeri alabilir. Büyük, güçlü bir hava üssü…

Türkiye NATO üyesidir. NATO üyelerimizle düzgün geçinmemiz gerekiyor ve Türkiye de bir NATO üyesidir.

İnsanlar, bir NATO üyesine ateş açmamızı mı istiyorlar? Bu bir birinci olurdu. Bu büsbütün NATO ile ilgili bir bahis.”

2016 yılında Türkiye, nükleer silahların yasaklanmasına yönelik “hukuken bağlayıcı bir araç” oluşturulması için devletlere müzakerelere başlama yetkisi veren Birleşmiş Milletler Genel Kurulu kararına karşı oy kullandı.

Oylama öncesinde NATO üyelerine gönderilen bir dokümanda Amerika Birleşik Devletleri, Türkiye de dahil olmak üzere üyelerin, karara karşı oy kullanmalarını, “sadece çekimser kalmamalarını” “şiddetle teşvik etti”.

2019 Ekim ayında Suriye’ye operasyonlar sırasında ABD’de bu silahların Türkiye’den çıkarılması daveti yapılmış, Trump’a da bu soru o vakit sorulmuştu…

***

Son olarak Lider Trump, Çarşamba günü ABD savunma sanayi tabanını güçlendirmek ve yabancı savunma satış sistemini nizama sokarak müttefiklerle işbirliğini geliştirmek için bir kararname yayınladı.

Emir, şeffaflığı artırmayı, bürokrasiyi azaltmayı ve savunma ekipmanlarının kilit ortaklara daha süratli teslim edilmesini teşvik etmeyi amaçlıyor.

Kilit aksiyonlar ortasında ihracat için belirli müttefiklere ve savunma eserlerine öncelik verilmesi, yeniliğini yitirmiş kısıtlamaların gözden geçirilmesi, daha net ihracat kriterleri geliştirilmesi ve silah satışlarını takip etmek için merkezi bir sistem oluşturulması yer alıyor.

Plan, savunma satışlarını ABD dış siyaset gayeleriyle uyumlu hale getirirken hesap verebilirlik, maliyet aktifliği ve rekabet gücünü vurguluyor…

Bakalım S-400leri bir yere atmaya razı olursak bu kolaylıklar F-35 süreci için Türkiye’ye uygulanacak mı…

S-400’ler için Suriye konuşlandırması konuşuluyor.

İran’ın nükleerden vazgeçmesi de Trump’ın odağında.

“İran’dan fazla şey istemiyorum. Nükleer silahları olamaz!

…Benim dönemimde iflastaydılar. Yaptırımlar yüzünden kimse petrol satın alamıyordu.

Askeri gerektiriyorsa askeri…

İsrail, açıkçası, bunun lideri olacak.”