Alevi örgütlülüğü çıkmaz sokakta…
Alevi demokratik kitle örgütlenmesinde yeni bir model mümkünken, bugünkü yapılanmanın yetersizliğini görmezden gelemeyiz. Aleviler, demokrasi çabasında, tüm toplum kesitlerinin gerisine düştü. Var olan örgütlenme modelinin toplumun istemlerine yanıt verememesi inanç hissini zedeledi. Asimilasyon tehlikesi üzerine ezbere dayalı telaffuzlar manasını yitirmiştir.
Devletin ve siyasi iktidarların düşmanlaştırıcı uygulamaları sonucu ötelenen ve hırpalanan Alevilerin, demokratik hak ve özgürlükleri hala yasal yerde kabullenilememiştir. Bu durum toplumsal yapıda kıymetli ezalara neden olmaktadır. Alevilerin temel isteği “eşit yurttaşlık” talebinin kabul edilmesidir. Alevilerin, yüzlerce ibadethanesi olmasına karşın bunun yasal bir garantiye kavuşturulmaması da büyük bir sorun olarak yeniliğini korumaktadır. Bunda Alevi demokratik kitle örgütlerinin de hissesinin olduğunu söyleyebiliriz.
Alevilerin kırk yıldır uğruna uğraş ettiği taleplerle ilgili devletin bir adım atmaması, Tek Adam Rejimi’nin birtakım bakanlarının toplumla ilgi kurmaktan çok üç-beş ögeyle, üç-beş “Dede”yim diyen şahsiyetle otellerde yemek yemeyi tercih etmesi arka niyetli bir ilgi manası taşımaktadır.
Alevi aydınlarıyla, yazarlarıyla, bilim insanlarıyla, kanaat liderleriyle, Anadolu Alevi Ocak dedeleriyle kurulması gereken diplomatik alakalar için atılmayan adımlar süreci çözümsüzlüğe sürüklemektedir. Alevi örgütlerinin de bu sürecin başlaması ve sonuç alınması tarafında gündem oluşturamaması bu sürece olumsuz katkıda bulunmaktadır.
Alevi örgütlülüğündeki bilgi birikimli takımların “gözünün üstünde kaşın var” anlayışıyla karar düzeneğinin dışında tutulması ve dar bir takımla hareket edilmesi nedeniyle de ortak akılla buluşulamamaktadır.
Bugünkü örgütlenme modeli tartışmalara neden olmaktadır. Alevi öncü takımları lokal düzlemde yeni örgütlenme modeli konusunda inisiyatif almaya hazırlanıyor. Lakin bu durumu fark etmesi gerekenler kendi varlık nedenleri uğruna yeni bir örgütlenme modeli üzerinde çalışmayı engellemektedir.
Alevi örgütlenmesi yeni bir modele gebe…
Günümüzde Alevi derneklerinin üye sayısı epey düşük düzeyde, geçmişte binlerce üyeye sahip olan derneklerin üye sayıları da bugün yüzlerle tabir edilmekte. Ayrıyeten uyanık yöneticiler derneklerde ve cemevlerinde egemenliklerini ömür uzunluğu sürdürme uğraşı içinde oldukları görülmektedir. Bu şahısların yöneticisi oldukları saygın cemevi derneklerinin çabucak hepsi 20-30 kişilik mütevelli heyetle vakıflaştırıldı ve dernekler feshedildi…
Bugün 10’dan fazla Alevi dernek ve vakıf federasyonu var. Bu federasyonların bileşenlerinin neden başka çatılar altında örgütlendiklerini kendilerinin de bilmediklerini söylemek yanlış olmaz. Sudan mazeretlerle, şahsî sürtüşmeler yoluyla, birbirinde kusur arayan şahsiyetlerin hırsları bu bölünmelerin temelini oluşturmaktadır. Bu federasyon idarelerinin birçoklarının Anadolu Aleviliği’nin batıni felsefi öğretisinin öngördüğü ömür şekline ait düşünsel ayrılığa neden olacak bilgi birikimine ve deneyime sahip olmadıkları bilinmektedir.
Ülke gündeminden bihaber, okumayan, stratejik gayeden mahrum, pratik hareketlerle ve belirli kalıplar içindeki süslü sözlerle Aleviliği söz etmeye çalışan bu dernek ve cemevi liderleri ferdî hislerini tatmin etmektedir. Bu yöneticiler, Alevilerin sıkıntılarının sonuncu tahlili istikametinde çalışma yapacak bilgi birikimine ve deneyime sahip olmaması siyasi iktidarların asimilasyon faaliyetlerinin önünü açmaktadır.
Siyasal İslamcılar her periyotta ülkemizin güvenlik sorunu olmuştur. Bilakis Anadolu Alevileri bu ülkede hiçbir devirde güvenlik sorunu olmamıştır. Buna karşın cemevlerine yönelik mühendislik çalışmaların İçişleri Bakanlığı tarafından yürütülmesine anlam verilememektedir. Okullardaki eğitim ve öğretim sıkıntılarıyla ilgilenmesi ve tahlil üretmesi gereken Milli Eğitim Bakanı, işini gücünü bırakmış cemevlerini ziyaret ederek toplantılar yapmaktadır. Bir Ulusal Eğitim Bakanı’nın işi eğitim ve öğretim olması gerekirken, cemevlerinde toplantı yapması anlamsızdır. Asıl misyonu ülkemizdeki kültür ve turizmin gelişmesi istikametinde çalışmalar yürütmek olan Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın da Alevilerin inanç merkezlerini yönetmeye çalışması abesle iştigaldir. Bu cins çalışmalar, siyasi iktidarın kendi ‘Alevisini’ yaratma teşebbüsünden öte değildir.
Anadolu Aleviliği öbür inançlara benzemeyen kendine has ritüelleri, menkıbeleri, erkanları, metodolojisi, teolojisi, gülbankları olan ve güçlü mitolojik anlayışa sahip bir inançtır. Bu inancın ibadethanesi cemevidir. İnancın ortaya koyduğu bir kültür ideolojisi elbette vardır. Tıpkı öteki inanç ekolleri gibi… Her toplumsal yapının ömür usulüne uygun kültürel faaliyetleri vardır. Bu o toplumsal yapının salt bir kültür toplumu olduğu manasına gelmez. Bu nedenle de Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın cemevlerini kültür merkezi olarak görülmesi temelinde müdahalesi ve yönlendirmesi kabul edilemez.
Tek Adam Rejimi tarafından Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesinde kurulan Alevi Bektaşi Kültür ve Cemevi Başkanlığı bu federasyonların altını maddi dayanaklar sağlama metotları ile oymaya devam etmektedir. Toplum mühendisleri tarafından vilayet ve ilçelerdeki mülkü amirlerin aracılığıyla tehdit ve baskı yoluyla cemevi idareleri teslim alınmaktadır. Alevi örgütlerinin Alevi Bektaşi daire başkanlığının bu sinsi ve bölücü çalışmalarına karşı gereken nitelikli reaksiyonları göstermemesi hayli düşündürücüdür.
Alevi örgütlülüğünün bugün içinde bulunduğu çıkmaz sokaktan dönmesi bir zorunluluktur. Bunu yapabilmek için ise öncelikle siyasal iktidarın boyunduruğundan kurtulmalıdır. Her alanda olduğu üzere bu alanda da sivil halkın demokratik kitle örgütleri aracılığıyla sesini duyurması acil bir gereksinimdir.
