Güneyasya evdeki pilavdan olabilir: Hindistan-Pakistan savaşının etkileri

Hindistan ile Pakistan ortasında aylardır süren gerginlik Hindistan’ın, kendisine bağlı Keşmir bölgesinde çok sayıda turistin vefatına yol açan hücumdan Pakistan’ı sorumlu tutmasıyla birlikte savaşa dönüştü. İki ülke en son 2019 yılında tekrar Keşmir yüzünden savaşın eşiğine gelmişti.

Önceki gece boyunca Pakistan ile Pakistan idaresindeki Keşmir’de dokuz bölgeye füze fırlatarak en az 26 kişinin vefatına neden olan Hindistan idaresi turistlere yönelik ölümcül saldırıyı planlamak için kullanılan “terörist altyapı” ile gelecekteki “terör” planlarını amaç aldığını söyledi. Hindistan’a nazaran bu yalnızca askeri tesisleri gaye alan, sivillere ziyan vermeyen bir operasyondu. Halbuki atakta 30 yakın sivilin öldüğü açıklandı. Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif’in operasyonu bir “savaş eylemi” olarak nitelendirmesinin akabinde Pakistan beş Hint savaş uçağı ile bir insansız hava aracını düşürdüğünü açıkladı. Yani bu apaçık bir savaş olağan ki.

İki ülke de caydırıcı bir öge olarak nükleer silahlara sahip olsalar bile, birbirlerine karşı büyük ölçüde konvansiyonel askeri güç kullanmaktan çekinmeyen iki güçlü orduya sahip. Tansiyonun tırmanabilir olduğu da çok açık.

Hindistan ile Pakistan ortasındaki çatışmanın birinci sonucu kuşkusuz ithalatı olumsuz etkilemesi olacak. Zira Hindistan iktisadı Güneydoğu Asya ile giderek daha fazla kontaklı hale gelmiş durumda. Bölgedeki birçok devletin Yeni Delhi’de yatırımları da var. Bölgenin birçok ülkesi pirinç başta olmak üzere temel besin hususları konusunda Hindistan ile Pakistan’a bağımlı üstelik.

Örneğin Malezya pirincinin yaklaşık yüzde 40’ını bu iki ülkeden ithal ediyor, Endonezya ise pirinç üretimindeki açığı kapatmak için Hindistan’dan ithalata muhtaç. Yani savaş büyürse yiyecek pirinç bulamayacak bu ülkeler. Öte yandan bu çatışma daima değişkenlik gösteren global tertibe daha da fazla belirsizlik getirecek. BM Genel Sekreteri Antonio Gutteres “dünya yeni bir savaşı daha kaldıramaz” derken haklı.

Dünyanın en gereksiz örgütlerinden biri de Güney Asya Bölgesel İşbirliği Teşkşlatı’dır (SAARC) bana göre. Arap Birliği üzere boş bir örgüttür bu. Çatışmayı önlemedeki başarısızlığı işe yaramazlığının son örneği. Nisan ayında devreye girse tansiyon bu çatışmaya dönüşmezdi pekala. Bir de bölge ülkelerinin “Terörizmin Bastırılması Sözleşmesi” mutabakatı var. Bunun da bir işe yaramadığı anlaşılıyor. Olağan bunda üye ülkelerin birbirleriyle siyasi çekişmeleri de tesirli lakin bunu çözmek için varlar esasen. Saçma sapan işler.

Hindistan’ı yıllardır bir Hindu faşisti olan Narendra Modi yönetiyor. Onun bayıldığı krizler bunlar. Şimdiden Keşmir stratejisini değiştirdi bile. Keşmir’in Hindistan’daki kısmında yaşayan Müslümanları toplu cezalandırmayla yıldırmaya başladı Modi. Hindistan aykırısı isyancılarla temaslı olduğu tez edilen meskenler gaye haline geldi deniyor. Saf Müslüman aileler önemli baskı altında.

Nükleer güçler lakin her iki ülkede milyonlarca yoksul var halbuki. Savaş uzarsa ölenler olacak da kalanların işi daha da sıkıntı: Meskendeki pirinçlerinden olacaklar.

Her savaşta fakirler yemeğinden olur aslında.