Bugün TBMM’nin açılışının 105. yıl dönümü! “Egemenlik milletindir”
23 Nisan 1920 tarihinde, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucu lideri Mustafa Kemal Atatürk ve cumhuriyeti, ulusal bağımsızlığı düşleyen cumhuriyetin kurucu takımı; ulusal egemenliği ayrıcalıklı bir zümreden alarak millete teslim etmişti. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin açıldığı tarih olan bu büyük bayram, milletin üzerinde diğer bir güç bulunmadığını dünyaya haykırmıştı ve Ulusal Mücadele’nin fitilini ateşlemişti.
105. YILDA BURUK BAYRAM!
Amasya Genelgesi’nde yer alan, “Milletin bağımsızlığını, yeniden milletin azim ve kararı kurtaracaktır.” sözleri ise, ulusal egemenliğe uzanan çetin yolun başlangıcıydı. O günden bugüne, Cumhuriyet’in temeli egemenliğin millette olmasıydı. 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’nın 105. yılında ise bu temelin tartışıldığı bir yıl olarak tarihe geçiyor.
Seçilmiş siyasetçilerin cezaevinde olduğu, hukukî tartışmaların tırmandığı bu devirde Ulusal Egemenlik atıflı bayram da buruk kutlanıyor.
23 NİSAN’A GİDEN YOLUN TAŞLARI NASIL DÖŞENDİ?
Osmanlı Devleti’nin, 1. Dünya Savaşı’ndan yenik ayrılmasının akabinde memleketin dört bir yanı bilfiil işgal edildi. Ülkenin bağımsızlık meşalesi, Atatürk’ün 19 Mayıs 1919 tarihinde Samsun’a çıkmasıyla yakıldı. Amasya, Erzurum ve Sivas kongreleriyle, “milletin bağımsızlığını yeniden milletin kurtaracağı” ortaya konulurken 28 Ocak 1920 tarihinde Mebusan Meclisi’nde yapılan zımnî oturumda Misak-ı Ulusal Kabul edildi. Lakin 19 Mart’ta İstanbul’un işgal edilmesiyle Meclis feshedildi.
OLAĞANÜSTÜ YETKİLERLE DONATILMIŞ BİR MECLİS
Bunun üzerine Atatürk, yayınladığı genelgeyle, Ankara’da harika yetkilerle donatılmış bir Meclis’in açılacağını duyurdu. Kelam konusu genelgede, ‘‘Ulusun bağımsızlığını ve devletin kurtarılmasını sağlayacak tedbirleri düşünüp uygulamak üzere ulusça inanılmaz yetki verilecek bir Meclisin Ankara’da toplantıya çağrılması ve dağıtılmış olan mebuslardan Ankara’ya gelebileceklerin de bu Meclise katılmaları” talep edildi.
Feshedilen Osmanlı Mebusan Meclisi’nden kaçarak Ankara’ya gelebilen 84 milletvekili de birinci Meclis’te yer aldı. Atatürk, 22 Nisan 1920’de Büyük Millet Meclisi’nin ”bütün sivil ve askeri makamların ve bütün ulusun buyruk alacağı en yüksek kat’‘ olacağını ilan etti. 23 Nisan 1920’de ise, birinci Meclis açıldı. Bağımsızlığın kazanılmasına ve Cumhuriyet’in ilanına giden süreçte, güç ve büyük kararlar alınarak büyük adımlar atılmasını sağlayacak TBMM, bu formda açılmış oldu.
TBMM’nin ilk Başkanı Mustafa Kemal Atatürk, 1 Mart 1920 tarihinde Meclisin 4. toplantı yılının açılışında, ulusal egemenliğin kıymetini şu biçimde anlattı:
“Hep birlikte bakışlarımızı, vicdanımızın merkezi olan millete dikelim. Orada faziletin, vefa ve içten bağlılığın, yenileme isteğinin, egemenlik aşkının ve geleceğin sönmeyen ateşi yanmaktadır. Bu kutsal ateş, kendi içindeki bilgisizlik ve karanlığı yakacak ve bağımsızlığımızın önüne dikilecek olan bütün manileri yıkacaktır. Efendiler, millet önünde, onun hak ettiği bağımsızlığın önünde, onun layık olduğu gelişme ve yenileme dileği önünde, her kuvvet lakin milletin irade ve hedeflerine uymak koşuluyla yaşayabilir. Milletin irade ve hedeflerine uymayanların talihi hüsrandır, çökmedir”
NASIL ÇOCUK BAYRAMI OLDU?
Mustafa Kemal Atatürk, 23 Nisan 1924 tarihinde bugünün bayram olarak kutlanmasına karar vermiş ve bu tarihten 5 yıl sonra 23 Nisan 1929’da Atatürk bu bayramı, dünya üzerindeki bütün çocuklara armağan etmiştir. 23 Nisan birinci kez 1929 yılında Çocuk Bayramı olarak da kutlanmaya başlanmıştır.
