Donald Trump bile onun peşinde sıraya girdi: Fiyatı 4 kat arttı
İPA’nın ömür maliyetleri raporunda da en çok artış gören temel besinler ortasında başı çeken yumurta, üretim sorunu olmamasına karşın rekor kırdı.
Yumurtanın ihracatında yaşanan artış fiyat artışına temel sebep olarak gösterilirken üreticiden vatandaşa gelene kadar ki aralık süratle açıldı.
FİYATI 4 KAT ARTTI
Aralık’ta 100 liradan başlayan fiyatlara satılan 30’lu yumurta kolisi, market ortalamasında 250 lirayı bulurken, organik diye etiketlenenler 400 lirayı gördü.
Türkiye’den Baki Sancak’ın haberine nazaran; yumurta üretiminde sorun yok lakin market ve üretici makası süratle açıldı. Kışın üretimde randımanın düşmesi ve ramazan ayında tüketimin artması da fiyatları yükseltti.
Sektörden gelen bilgiler ise fiyat artışının gerisindeki en büyük sebebin ihracat olduğunu gösterdi. Bir mühlet evvel ABD’de yaşanan kuş gribi olayları nedeniyle üretim merkezlerine kilit vurulmuştu. ABD bunun üzerine tüm tüketimini ithal edeceğini açıklamıştı.
Uzmanlar, şayet ihracat bu süratle devam ederse, önümüzdeki günlerde tanesi 10 lirayı aşan yumurta fiyatlarıyla karşılaşabileceğimizi belirtiyor.
DONALD TRUMP BİLE ONUN PEŞİNDE SIRAYA GİRDİ
Brezilya ve Güney Kore, Türkiye’den 15 bin ton yumurta almak için muahedeye varırken yumurta ihracatında fon kesintisi kararı alındı.
ABD’ye ihraç edilen yumurtalarda birinci etapta 50 cent ve devamında 1,5 dolar fon kesintisi uygulandı. Bu kesinti kısmen ihracatı yavaşlattı. Kuş gribi nedeniyle kapatılan üretim merkezleri ülkede yumurta krizi yaşatınca ABD alımdan vazgeçmedi.
2024 yılında, ABD’ye yaklaşık 6,2 milyon düzine (yaklaşık 74,4 milyon adet) yumurta ihraç edildi. 2025 yılı Şubat ayında başlayan yeni bir muahede kapsamında ise, Temmuz ayına kadar toplam 15.000 ton yumurtanın ABD’ye gönderilmesi planlanıyor. Bu ölçü, yaklaşık 280 milyon adet yumurtaya denk geliyor. Bu ihracatın Türkiye’ye yaklaşık 26 milyon dolar gelir sağlaması bekleniyor. ABD, Türkiye’den alacağı yumurtayı daha da artıracağını belirtmişti.
ABD ihracatta başı çekerken ihracat pazarları ortasında Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Katar, Irak, Umman ve Suriye’de yer alıyor. Durum bu türlü olunca iç piyasada fiyatlar uçuşa geçti.
“ÜRETİCİDE 3 MARKETTE 9 LİRA”
Afyonkarahisarlı yumurta üreticisi Ramazan Öztürk, fiyatların artmasının birkaç temel nedeni olduğunu belirterek, “Kış aylarında doğal olarak tavukların randımanı düşüyor. Ramazan ayı da gelince iç piyasadaki tüketim arttı. En büyük etken ise ihracat. ABD’ye olan talep hiç azalmadı. Onlar fiyatlara bakmadan eser alıyor zira kendi ülkelerinde arz yetersizliği var” dedi.
Konya’da bir diğer üretici Gökhan Kırman da, “Yurt dışına sattığımızda eser iadesi, vadeli ödeme üzere zahmetler yaşamıyoruz. Peşin para alıyoruz, vergi iadesi de gayreti. Ancak içeriye verirsek 3-4 ay sonra ödeme alabiliyoruz, bir de eserin iadesiyle uğraşıyoruz. O yüzden üretici doğal olarak dış pazarı tercih ediyor” sözlerini kullandı.
İstanbul halinde esnaflık yapan Remzi Saygın da, “Üreticiden tanesi 3 liraya çıkan yumurta markette 9 liraya kadar satılıyor. Bu fark üreticiye değil, zincirdeki aracılara yarıyor. Burada bir fırsatçılık var. Limon ihracatı nasıl durdurulduysa, tıpkı uygulama yumurta için de düşünülmeli” tabirlerini kullandı.
GÜMRÜK VERGİSİNE TAKILABİLİR
Türkiye, yumurta üretiminin yaklaşık yüzde 20’sini ihraç ediyor. İhracat yapılan ülke sayısı son yıllarda artış göstererek %55’e yükseldi. Toplam yapılan yumurta ihracatı 3,5-4 milyar civarında.
Öte yandan ABD’nin yeni gümrük vergi tarifesiyle birlikte Türk yumurtası da vergilendirilecek mi sorusu gündemde. Türkiye’nin yanı sıra Brezilya ve Güney Kore’den de yumurta ithal eden ABD, Türk eserlerine yüzde 10, Brezilya’ya sıfır ve Güney Kore’ye ise yüzde 26 vergi uyguluyor.
Konuyla ilgili net bir karar verilmedi. ABD Tarım Bakanı Brooke Rollins, ABD Lideri Donald Trump tarafından açıklanan yeni gümrük vergilerinin yumurta ithalatına da uygulanabileceğini belirtirken, uzmanlar yumurta fiyatlarının tekrar yükselmesine neden olabileceğini söyledi.
