Babıali’den günümüze Türkiye’de basın ve yayıncılık konuşuldu
İstanbul Ticaret Üniversitesi Genel Sekreteri Erdal Cesar’ın moderatörlüğündeki oturumda, Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürü Taner Beyoğlu, Basın Yayın Meslek Birliği ve Basın Yayın Birliği Yüksek İstişare Şurası Lideri Dr. İsrafil Kuralay, sahaf Emin Nedret İşli, Pınar Yayınları Genel Yayın Yönetmeni Cevat Özkaya, Turkuvaz Mecmua Kümesi Yöneticisi Mustafa Akar konuşma yaptı.
Taner Beyoğlu, konuşmasında, yakın devirde kültürel mirasın derlendiği kültür hazinesiyle ilgili yeni bir projeye başladıklarını söyledi.
Çeşitli vesilelerle derleme kütüphanelere kazandırılamamış yapıtlara “derlenme kaçağı” tabirinin kullanıldığını belirten Beyoğlu, şunları kaydetti:
“Oransal olarak derleme kaçağımız fazlaydı. Yayıncılık dalının derinliği, zenginliği ve üretim kapasitesi giderek artıyor. Buna bağlı olarak yayınlanan eser sayısı da çok süratli bir biçimde artıyor. Bakanlığımız son devirde bahsettiğim derleme kütüphanelerinden bakanlığa bağlı olan üniteler ortasında sağladığı uyumla derleme kaçağı oranı azalıyor. Hatta bu sene itibariyle 119 bin kitap müddetli yayın derleyerek Cumhuriyet tarihi rekorunu da bütün kesimimizle kırmış olduk. Bu da sevindirici bir gelişme.”
Beyoğlu, müteferrika ve ulusal dijital kütüphane projelerine dair ayrıntıları aktararak, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Son iki yıldır, bilhassa siz gençleri yayıncılık dalına kazandırmak, sizlerin zihinlerine buranın da bir meslek, bir çalışma alanı olduğuna dair bir tohum bırakmak hedefiyle yayıncılık fikir maratonu düzenliyoruz. Oradan çıkan fikirleri de yayıncılığımızın tahminen birtakım temel sorunları, yapısal sorunların çözülmesi ve yapıtlara, yayınlara erişimin kolaylaştırılması manasında projeleri hayata geçiriyoruz.”
Sahaf Emin Nedret İşli, yaptığı konuşmada, salonda bulunan stantta 1729’dan itibaren müteferrika matbaasından son vakitlere kadar basılmış hem Osmanlı hem Cumhuriyet Devrini kapsayan çok çeşitli materyalleri sergilediklerini söz etti.
Babıali’de rastlanılan birinci Türk isminin Hacı Kasım Efendi olduğuna değinen İşli, “Hacı Kasım Efendi çok değerli bir aileden. Hala saatli maarif takvimleri ve ajandalar yayınlanmaktalar. Bizim basın tarihimizin en kıymetli insanlarından bir tanesi de Ahmet Mithat Efendi’dir. Mesleğe birinci sefer Beyoğlu’nda başlıyor. Orada kurmuş olduğu dükkan hala atıl duruyor. Ben Beyoğlu’nda esnaflık yapan biri olarak yıllardır feryat ediyorum.” sözünü kullandı.
Dr. İsrafil Kuralay, Cağoğlu ve Babiali ile ilgili kurum ve kuruluşların öykülerinin yer aldığı “İstanbul’un Kültürel Yüzü: Cağaloğlu, Sultanahmet, Beyazıt” kitabını yayınladıklarını belirterek, değerli bir kaynak olduğunu aktardı.
Cevat Özkaya da yayıncılığın değişimi ve yayıncılık alanında dizgicilik üzere kaybolan meslekler üzerine örnekler vererek, dünden bugüne yayıncılıktaki gelişmeleri anlattı.
Mustafa Akar ise Türk dergiciliğinin gelişimine ve geleceğine dair bilgiler verdi.
Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Türkiye’de yayıncılığın tarihini görsel gereç üzerinden aktarmayı amaçlayan stantta, Türkiye’nin güçlü yayıncılık mirasına dair yapıtlara yer verildi.
Etkinlik çerçevesinde, “Yapay Zekayla Çocuk Öyküsü Yazımı Atölyesi” gerçekleştirilerek, atölyede iştirakçiler, yapay zeka dayanaklı araçları kullanarak kıssa yazma, karakter tasarımı ve görsel oluşturma süreçlerini deneyimleme fırsatı bularak, atölye sonunda iştirakçilere eğitim sertifikaları verildi.
